Voor veel cultuurmakers is de creatieve blokkade geen onbekende. We kennen het witte doek dat de schilder aanstaart, de lege bladzijde die de schrijver uitlacht. Sinds dit jaar zijn daar ook de verlaten theaterzaal, het uitgestorven festivalterrein en de gesloten galerie bijgekomen. 2020 is een jaar dat voor iedereen op z’n zachtst gezegd een uitdaging was. Voor veel cultuurmakers, zowel organisatoren als kunstenaars, was één van de uitdagingen: gemotiveerd blijven.

Tijdens de cultuurmakersessie op 2 december heeft een aantal cultuurmakers zich gebogen over de vragen: wat is precies een blokkade? En hoe doorbreek je zoiets?

Wellicht zegt het iets over de deelnemers aan de sessie, dat er direct beeldende beschrijvingen kwamen: de weg die je gaat is versperd, je kunt niet verder bewegen, voor je ligt een hindernis, letterlijk zo groot als een rotsblok, het is zo groot dat je er niet overheen kunt kijken, je kunt geen kant op en je voelt je alleen.

Wanneer je een blokkade ervaart, kan dat een gevoel van eenzaamheid geven en zelfs iets van moedeloosheid: er is geen uitzicht op verbetering. Je overziet het allemaal letterlijk niet en het ontbreekt je aan vertrouwen dat je een oplossing kunt vinden.

Waar komt zo’n blokkade vandaan? Op enigerlei wijze is er vaak angst in het spel. Dit kan de angst zijn dat inspiratie en creativiteit volledig zijn verdwenen, maar ook de zorg dat er geen brood op de plank komt of dat er geen publiek is dat komt kijken naar wat je maakt.

En wat is er nodig om een blokkade te doorbreken? Ook bij deze vraag kwamen de antwoorden direct naar boven. Hoe vind je de beweging met dat ‘rotsblok’ voor je op de weg? Hoe geef je een positieve draai aan een negatieve situatie? De meest genoemde suggesties waren:

1. Ga iets anders doen
   Geef je hoofd en handen iets anders te doen, pak bijvoorbeeld een kleurboek of maak een puzzel; op deze manier creëer je ruimte voor nieuwe ideeën en een frisse blik.

2. Zoek input buiten jezelf
   Bekijk werk van anderen of, wanneer dat je juist niet helpt, vraag anderen om je een kleine opdracht te geven, zoals ‘teken wat er in de ruimte naast je gebeurt’.

3. Durf een andere keuze te maken
   Wanneer wat je aan het maken bent niet de vorm lijkt te krijgen die je in je hoofd had, volg dan de weg die wel toegankelijk is, laat de uitkomst los en laat je verrassen.

4. Praat erover
   Het eenzame gevoel dat een blokkade kan geven, verlicht je door erover te praten. Dit hoeft geen zwaar gesprek te zijn, het kan al genoeg zijn om even hardop te vertellen dat je baalt. Een mooie vraag nadat iemand je heeft verteld dat hij vastzit, is: wat inspireert je? Waar word je blij van? Als de herinnering daaraan wordt aangewakkerd, kan dat al genoeg zijn om weer door te gaan met maken.

5. Zoom even uit
   Een van de mooiste momenten in het gesprek dat de cultuurmakers hadden, was toen een van de deelnemers aan de sessie, een kunstenares van 82 jaar, zei: ‘Weet je wat het is met blokkades: ze gaan over. In mijn leven heb ik grote tegenslagen gekend, ik heb een periode van vijf jaar meegemaakt waarin er helemaal niets leek te kunnen, maar het gaat voorbij. Het komt goed. En dan ook nog eens blijken, dat die moeilijke periode een goudmijn is, die hele mooie dingen voortbrengt.’

Naar aanleiding van de cultuurmakersessie ontwerpen Nikki Kröder en Joni Zwart (Studio O) een flowchart om je van een blokkade weer in beweging te krijgen. Deze flowchart verschijnt begin 2021 op www.cultuurmakersijmond.nl. Heb je tips voor Nikki en Joni of wil je meewerken aan dit project? Zij horen graag van je op info@studiooijmond.nl.

LEESTIP:
Landelijk kenniscentrum amateurkunst zet zich in voor ondersteuning verenigingsleven